Modern dünyanın önemli bir “ayılma aracı” haline gelen kahve, çağımızda adeta önlenemez bir yükseliş yaşıyor. Gelişen teknolojiyle beraber kahve kültürü de zenginleşiyor.
Kahve çekirdeği çeşitleri dediğimizde ise dünyada iki ana kahve çekirdeği türü vardır: Orijinal isimleriyle; Coffea Arabica ve Coffea Robusta. Bugün dünyada satılanların dörtte üçünden fazlası Coffea Arabica’dır. Geri kalanı ise Coffea Canephora olarak da bilinen Coffea Robusta’dır. Daha az bilinen ve tüketilen iki kahve çekirdeği çeşidi ‘’Liberica’’ ve ‘’Excelsa’’ adlarıyla bilinir. Kahve çekirdeği çeşitleri derlememize geçmeden önce kısaca kahvenin kendisine bir bakalım.
Kahve Nedir?
Kahve, dünyanın en popüler içeceklerinden biridir. Yüksek seviyelerde antioksidanlar ve faydalı besin maddeleri sayesinde, aynı zamanda oldukça sağlıklı içecektir. Çalışmalar, kahve içenlerin ciddi hastalık risklerinin daha düşük olduğunu gösterir. Bir yeşil kahve çekirdeği aslında bir kahve bitkisinin (Coffea) tohumudur. Genellikle dikildikten 4 ya da 5 yıl sonra, kahve bitkisi hasat zamanına ulaşır.
Çoğu kahve üreten ülkede yıllık hasat vardır, ancak Kolombiya gibi bazı ülkeler her yıl iki çiçek açmaktadır, bu da iki hasatla sonuçlanmaktadır. Hasattan sonra bu ağaçtan alınan meyve çekirdeklerinin kavrulup öğütülmesi ve ortaya çıkan tozun su, süt gibi sıvılarla harmanlanması ortaya kahveyi çıkarır. Kahvenin köklü bir geçmişi olmasına karşın bu tanıtımı burada bırakıp kahve çekirdeği çeşitleri ile ilgili detaylara geçelim. İşte kahve çekirdeği çeşitleri!
Kahve Çekirdeği Çeşitleri Nelerdir?
1. Coffea Arabica Kahve Çekirdeği Çeşidi
Coffea Arabica, “Coffea Arabica” bitkisinden yapılan bir kahve türüdür. Kahve çekirdeği çeşitleri dediğimizde aklımıza gelen çeşittir. Arabica, Etiyopya’nın güneybatı dağlık bölgelerinden filizlenip çıkar ve dünyadaki en popüler kahve türü olarak bilinir. Dünyada kahve endüstrisinin %60 ya da daha fazlası Arabica’ya aittir. Bu bakımdan kahve çekirdeği çeşitleri arasında en güçlü ve en kalabalık olanı diyebiliriz.
Neden “Arabica” deniyor?
Arabica kahvesi deniyor çünkü 7. yüzyılda Etiyopya’dan çıkan bu çekirdek oradan atılım gerçekleştirerek Arabistan’a gider. Yurt dışı araştırmalarına göre Etiyopya’da ezilen bu çekirdekler ‘’Oromo’’ adlı kabilenin çiğneyip yedikleri bir ürün halini alır. Ancak Arabistan’a geldiklerinde ise işte o zaman ‘’kahve’’ ortaya çıkmaya başlar. Şu anda dünya çapında subtropikal ve tropik bölgelerde ticari olarak yetiştirilir.
Nasıl Yetiştirilir?
Coffea Arabica sert iklimler sevmez; nemden hoşlanır ve don tutmaz. 15 ve 24 derece arasındaki sıcaklıkları tercih eder ve gölgede yetiştirilmeyi sever. Bu bakımdan subtropikal iklim bu kahve türü için oldukça elverişlidir. Genellikle deniz seviyesinin üzerinde yaklaşık olarak 600 metre yükseklikte büyür. Yamaçlarda yetişir ve ortalama 7 yaşında olgunlaşır.
En Önemli Arabica Üreticileri
1) Kosta Rika
2) Meksika
3) Guatemala
4) Ekvator
5) Kolombiya
6) Etiyopya
7) Burundi
8) Brezilya
Coffea Arabica Faydaları
- Antioksidan bakımından zengindir.
- Uyanık kalmanıza ve konsantrasyonunu korumanıza yardımcı olabilecek kafeini içerir.
- Düşük kalorilidir.
- Çeşitli vitamin ve minerallerden az miktarda da olsa içerir.
- Cilt bakım ürünlerinde kullandığında yararlı sonuçlar verdiği söylenir.
2. Coffea RobustaKahve Çekirdeği Çeşidi
Gelelim kahve çekirdeği çeşitleri dediğimizde aklımıza gelecek ikinci türe. Robusta dünya pazarında en popüler ikinci kahve olarak yerini alır. Robusta kahvesi, ‘’Coffea ‘’Canephora bitkisinin tohumlarından yapılan bir kahve türüdür. Robusta kahvesi çoğunlukla Afrika ve Endonezya başta olmak üzere Doğu Yarımküre’de yetiştirilir. En büyük üretici ise Vietnam olarak bilinir. Genellikle hazır kahve ve espresso karışımlarında kullanılır. Robusta kahve çekirdekleri Arabica çekirdeklerine göre daha fazla kafein ve şeker içerir. Bu nedenledir ki Arabica’dan daha güçlü ve sert bir kahve olarak tanınır. Robusta’daki yüksek kafein, demli bir kahvede acı bir tada sahip olur. Bir fincan demlenmiş Robusta, bir fincan Arabica kahvesinden iki kat fazla kafein içerir.
Nasıl Yetiştirilir?
Robusta esnek küçük bir bitkidir. 30 derece ve üzeri sıcaklıklara dayanabilir. Hidratlı kalmayı sever. Faydalı ve sağlıklı olması için çok fazla suya ihtiyaç duyar. Deniz seviyesinden 600 metreye kadar alçak irtifalarda yetişir ve böceklere ve hastalığa karşı dayanıklıdır. Yaban doğusunda yaklaşık on metre uzunluğa kadar büyür; ancak ticari kullanım için yetiştirildiğinde, hasatın daha kolay hale geldiği bir yüksekliğe, sözgelimi yaklaşık beş metreye çıkarılır.
1) Vietnam
2) Brezilya
3) Endonezya
4) Hindistan
5) Uganda
6) Malezya
7) Fildişi Sahili
8) Tayland
9) Kamerun
10) Filipinler
11) Madagaskar
12) Gine
13) Guatemala
Coffea Robusta Faydaları
- Duruma göre yararlı olmakla birlikte; daha fazla kafein içerir.
- Aklınızı aktif tutmaya yardımcı olur.
- İçerdiği kafein sayesinde beynin uyarılmasına yardımcı olur.
- Kalorilerin daha hızlı yakılmasını sağlayarak kilo vermeye fayda sağlar.
3. Liberica Kahve Çekirdeği Çeşidi
Kahve çekirdeği çeşitleri dediğimizde dünyadaki istatistikler bize ilk iki kahve türünün ön planda olduğunu gösterir. Yine de değişik tatları da eklemekte fayda var. Liberica geçmişte neredeyse yok olmaya yaklaştığı için pahalı olabilecek nadir bir tür olarak karşımıza çıkar. Bununla birlikte Filipinler, Endonezya ve Malezya’da bu türe karşı özel bir ilgi ve takip de vardır. Onun yoğun tatları her damak için değildir. Bu yüzden Filipinliler “Manly Coffee” adını vermiştir.
4. Excelsa Kahve Çekirdeği Çeşidi
Dünya geneline baktığımız zaman belirli bir çoğunluğun kahveyi harmanlayarak içtiği görülür. Excelse kahve çekirdeği çeşitleri arasında en sık başvurulan türdür. Bu bakımdan kahvesini diğer kahve türleriyle karıştırarak ortaya kendine özgü yeni bir kahve yaratanlar da vardır. Liberica ve Excelsa özellikle iyi bir şekilde harmanlıyor. Ayrıca, yarı yarıya olmak üzere Arabica ve Robusta’nın harmanlandığı kahvelerin yüksek bir albenisi olduğu da içiciler tarafından belirtilen dönüşlerden birkaçı. Excelsa, özellikle evde yapılan karışımlarda bir karışım kahvesi olarak kullanılır. Mesela içilecek bir Arabica kahvesine biraz Excelsa katılır. Güneydoğu Asya’da yetişir. Kendi özgü bir tadı vardır.
